Öfke Kontrolü - Psikolojik Danışman Tilbe Üstündal

Öfke her insanın deneyimlediği ve sahip olduğu sağlıklı bir duygudur. Öfke, doyurulmamış isteklere, istenmeyen sonuçlara ve karşılanmayan beklentilere verilen; evrensel, insani ve doğal bir duygusal tepki olarak tanımlanmaktadır (Soykan, 2003). Diğer yandan her duygu gibi öfkenin de aşırı ve kontrolsüz şekilde yaşanmasının hem kişi hem de toplum üzerinde olumsuz etkileri olabilmektedir. Burada önemli olan nokta öfkenin şiddeti, nasıl gösterildiği ve hangi hedefe gösterildiğidir. Öfkeyi yaşayan açısından bakıldığında öfkenin kontrolü, öfkenin yöneldiği kişi içinse, gelen bu öfkeyle nasıl baş edileceği önemli bir sorundur (Soykan, 2003). Öfkenin, yoğun ve istenmeyen etkileri göz önüne alındığında ciddi problemler ortaya çıkabilmekte bu nedenle de öfke kontrol bozukluğu yaşayan kişilerin sosyal çevresinde bu durumun yıkıcı etkileri gözlemlenebilmektedir. Ayrıca suçluluk hissi ve benlik algısında bozulmalar vb. sonuçlar da zamanla ortaya çıkabilmektedir.

Öfke kontrol problemleri, her bireyde farklı nedenlerden kaynaklanabilmekteyken öfkenin doğru zamanda doğru kaynağa yönlendirilmesi ise çoğu zaman altta yatan sebeplerin çözüme kavuşması ile mümkün olabilmektedir. Bu nedenle öfkeyi yok saymak yerine öfkeyi kontrol etmeye çalışmak hem hayat kalitesinin yükselmesini sağlayacak hem de kontrolsüz öfke anında bedensel, duygusal ya da sosyal açıdan deneyimlenen zararlar minimuma indirgenecektir. Çünkü öfke sonucunda vurma, kırma gibi fiziksel ya da küfür, hakaret, yüksek ses kullanımı vb. sözel davranışların yanı sıra yine öfkenin doğru ifade edilmemesi sonucunda çeşitli psikosomatik rahatsızlıklar, kalp ve mide rahatsızlıkları, sürekli gergin/stresli hissetme gibi durumlar ortaya çıkmaktadır. Dolayısıyla öfke kontrol bozukluğu söz konusu olduğunda ilk adım bu durumu bastırmak, yok saymak, inkâr etmek ya da patlamalar şekilde yaşamak yerine öfkeyi kabul etmektir.

Peki Öfke Nasıl Kontrol Edilebilir?

• Bedeni ve zihni rahatlatacak egzersizler yapılabilir. Nefes egzersizleri, yürüyüş gibi beden egzersizleri, geriye doğru sayma, müzik dinlemek, yoga yapmak vb. gevşeme teknikleri hem genel duygusal durum hem de öfke yaşanılan an adına destekleyici olabilmektedir.
• Öfkenin gerçek kaynağını bulmak ve bu konuyu çözüme kavuşturmak önemlidir. Gün içerisinde birçok farklı durum karşısında agresyon yükselebilmektedir ve bazı anlar patlama noktası olabilmektedir. Bu sebeple öncelikli olarak öfkeye sebep olan olayı çözerek başlanabilir. Böylece birikim oluşması engellenebilir.
• Öfkelenilen durum karşısında verilebilecek farklı tepkileri öğrenmek de yol gösterici olabilir. Başka insanların bakış açılarını ve olaylar karşısındaki düşüncelerini öğrenmek daha az öfkelenmeyi sağlayabilir.

Ancak alınan tüm önlemlere rağmen öfkenin kontrol edilemediği hissediliyor, çok yüksek tepkiler sonucunda istenmeyen sonuçlar elde ediliyorsa, bir danışmandan veya uzmandan yardım alınması faydalı olabilir.

ÖNEMLİ!!! Bu yazıdaki tüm bilgiler öneri mahiyetindedir, öfke kontrolü ile ilgili öneriler genel bir çerçeve çizecek şekilde belirtilmiştir. Bu önerileri uygulamadan önce kendi süzgecinizden geçirmeniz ve bir uzmandan fikir almanız önemlidir. Hiçbir öneri birebir danışmanlığın yerini tutmamaktadır.

Kaynak:

Soykan, Ç. (2003). Öfke ve öfke yönetimi.